Transport paliw płynnych - o czym warto pamiętać?

Transport paliw płynnych, takich jak olej opałowy, jest zadaniem wymagającym specjalistycznej wiedzy i przestrzegania surowych norm bezpieczeństwa. Zarówno dostawcy, jak i odbiorcy muszą być świadomi wielu czynników, które wpływają na bezpieczne i efektywne przewożenie tego rodzaju substancji. Poniżej przedstawiamy najważniejsze aspekty, na które warto zwrócić uwagę przy transporcie paliw płynnych.

Charakterystyka paliw płynnych

Paliwa płynne są klasyfikowane jako ładunki masowe ciekłe i niespożywcze. Głównie do tego rodzaju paliw zalicza się m.in.: ropę naftową, benzynę oraz olej opałowy lekki. Ich magazynowanie i transport wymagają zachowania najwyższych standardów, ponieważ są to substancje potencjalnie niebezpieczne. Opary wydzielane przez paliwa mogą tworzyć z powietrzem łatwopalne mieszaniny, które mogą prowadzić do pożarów.

Ogólne zasady transportu paliw płynnych

Napełnianie jest pierwszym etapem transportu paliw płynnych. Załadunek cysterny  paliwem odbywa się metodą ciśnieniową, zarówno od góry, jak i od dołu zbiornika. Pojazd nie może być przeciążony ani posiadać żadnych uszkodzeń, takich jak rysy czy pęknięcia. Zbiornik nie powinien być napełniany do pełna, aby umożliwić paliwu swobodne zwiększanie objętości w przypadku wahań temperatury.

Transport paliw obejmuje nie tylko przewóz do miejsca docelowego, ale także czynności przygotowawcze, poza napełnianiem ważny jest także rozładunek oraz przekazanie opróżnionej cysterny przewoźnikowi. Kierowca transportujący olej opałowy musi posiadać odpowiednie uprawnienia ADR, zezwolenia, dokument ze zdjęciem potwierdzający tożsamość i inne dokumenty przewozowe. Poza tym pojazd powinien być wyposażony w dwie gaśnice proszkowe.

Zgodnie z przepisami umowy ADR dotyczącej przewozu towarów niebezpiecznych paliwo może być transportowane w różnych rodzajach cystern (przenośnych, stałych, odejmowalnych oraz kontenerach-cysternach). W Polsce nadzór nad transportem drogowym paliw sprawuje Inspekcja Transportu Drogowego. Cysterna realizująca przewóz paliwa, musi być dokładnie sprawdzona pod kątem stanu technicznego i odpowiednio oznakowana.

Pojazdy przewożące paliwo muszą mieć nalepki transportowe o minimalnym wymiarze 25cmx25cm oraz pomarańczowe tablice z numerem zagrożenia w górnej części oraz numerem UN właściwym dla przewożonego towaru w dolnej części tablicy. Takie oznakowanie ma na celu poinformowanie innych użytkowników ruchu drogowego o rodzaju transportowanego ładunku i konieczności zachowania szczególnej ostrożności oraz w razie zdarzenia/wypadku w którym uczestniczy jednostka przewożąca towary niebezpieczne, informować służby ratunkowe o zagrożeniach, które dany towar stwarza.

Monitoring SENT — na czym polega?

Transport niektórych towarów wymaga specjalnego nadzoru. W tym celu został stworzony System Elektronicznego Nadzoru Transportu (SENT). Obejmuje on m.in. przewóz paliw płynnych. Monitoring SENT jest realizowany za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych Skarbowo-Celnych (PUESC). Przez tę platformę należy zgłaszać transport towarów wrażliwych, a także wprowadzać i aktualizować wymagane dane. Konieczne jest również zintegrowanie z nią urządzenia do rejestrowania i przekazywania danych geolokalizacyjnych pojazdu przewożącego taki ładunek.

W pierwszej kolejności konieczne jest założenie konta na platformie PUESC. Dodatkowo, w pojazdach muszą być zamontowane urządzenia umożliwiające monitoring przewozu paliw, takie jak systemy lokalizacji GPS typu OBU (on-board unit – jednostka pokładowa) lub ZSL (Zewnętrzny System Lokalizacyjny). Alternatywnie, można korzystać ze specjalnej aplikacji mobilnej.

Jak przebiega prawidłowy transport paliw płynnych? Przepisy określają, że nadawca towaru wrażliwego musi dokonać odpowiedniego zgłoszenia w systemie PUESC. Wymaga to wprowadzenia informacji o towarze, pojeździe, trasie oraz danych nadawcy, odbiorcy i przewoźnika. Na podstawie tych informacji generowany jest indywidualny numer SENT dla konkretnego transportu oraz trzy klucze uwierzytelniające – po jednym dla każdego uczestnika transportu.

Następnie obowiązek monitorowania transportu paliw przechodzi na przewoźnika. Jego zadaniem jest przesyłanie danych geolokalizacyjnych pojazdu realizującego transport. Po dostarczeniu towaru odbiorca ma obowiązek zgłoszenia jego przyjęcia – najpóźniej do końca następnego dnia roboczego. W przypadku oleju opałowego odbiór musi być potwierdzony jeszcze tego samego dnia za pomocą kodu transakcyjnego. Potwierdzenie dostawy z użyciem kodu transakcyjnego odbywa się np. poprzez wpisanie kodu w aplikacji zainstalowanej na telefonie kierowcy.

Więcej o zakupie oleju opałowego pisaliśmy w artykule: Zasady zakupu paliw opałowych.

Transport paliw płynnych w małych ilościach

Zgodnie z przepisami, osoba fizyczna może przewozić paliwo (benzynę lub olej opałowy) w wielokrotnego użytku pojemnikach na własne potrzeby. Takie pojemniki, znane potocznie jako kanistry (dla małych ilości) lub beczki (dla większych ilości), muszą być całkowicie szczelne, nawet w przypadku przewrócenia. Zasadniczo, pojemnik powinien być metalowy, ale może być również wykonany z innego materiału, pod warunkiem że został zaprojektowany do transportu paliw (np. plastikowe kanistry zakupione w marketach lub na stacjach benzynowych).

Całkowita pojemność pojemników wielokrotnego użytku do transportu paliwa nie może przekraczać 60 litrów na jeden pojemnik i 240 litrów na jednostkę transportową. Jednostka transportowa to pojazd lub zestaw pojazdów. Oznacza to, że nie można przewozić 240 litrów paliwa w samochodzie i dodatkowych 240 litrów na przyczepie. Zbiornik fabryczny pojazdu jest wyłączony z tych ograniczeń, pod warunkiem że jest używany do przechowywania paliwa służącego do napędzania pojazdu lub jego wyposażenia (np. ogrzewania postojowego) i jest z tymi urządzeniami połączony. W związku z tym nie trzeba odejmować od tych 240 litrów paliwa, które mamy zatankowane w aucie.

Podsumowanie

Transport paliw płynnych, takich jak olej opałowy lekki, wymaga specjalistycznej wiedzy i rygorystycznego przestrzegania norm bezpieczeństwa. W Polsce transport paliw płynnych stanowi aż 15% wszystkich przewozów. Aby mógł odbywać się w sposób rozważny, należy przestrzegać wszelkich norm i przepisów z nim związanych.